هومن بالازاده، کاترین اسپریدنف و رضا دانشمیر
معرفی روشها و رویکردهای معماران و روال کاری آنها یکی از موضوعات مهم برای انتخاب دفاتر معماری برای طراحی پروژه های ساختمانی در مقیاسهای مختلف است.
واحد تحقیق و توسعه کلوپ معماران و سازندگان برای شناخت و معرفی فرایند طراحی معماری پروژه های شاخص در دفاتر معماران سرشناس با معماران گفتگوی مبسوطی انجام داده است.
شرح مبسوط این مصاحبه ها در کتاب مجموعه مصاحبه های تحلیلی با 20 معمار (مصاحبه مابین جلال حسن خانی و معماران معاصر) توسط انتشارات کسری به چاپ خواهد رسید.
این تحقیقات به کارفرمایان بخش دولتی و خصوصی در انتخاب معمارانی برای کاربریهایی مانند مجتمعهای مسکونی، پروژه های اداری ، تجاری و چند عملکردی ،به استناد نمونه کارهای اجرا شده یا روی کاغذ و بعضا رزومه و افتخارات معماران اکتفا میکنند.
این مقالات (ارایه شده توسط واحد تحقیق و توسعه کانون معماران و سازندگان) میکوشد به چرخه انتخاب دفاتر معماری و مقایسه آنها کمک کند و اصول کاری و نحوه تعامل دفاتر معتبر معماران معاصر را مورد واکاوی قرار دهد تا که کارفرما از لحاظ سبک معماری، نحوه تعامل و طراحی و محقق شدن نیازها و خواسته هایش با عمق بیشتر و وسیعتری تصمیم گیری نماید.
*-سوال :یک پروژه معماری چه مسیری را در دفتر شما طی می‌کند؟
(فرایند طراحی در دفاتر معماران سرشناس)
1. هومن بالازاده(هوبادیزاین)
– ببینید ما در هر پروژه ای که شروع میشود عوامل مختلف را تحلیل می کنیم ، عوامل مختلفی را که بسیاری از آن به زمینه ی پروژه مربوط میشود برای مثال این که این پروژه در کدام منطقه جغرافیایی وبا چه فرهنگی قرار گرفته است وبا چه اقتصادی قرار است ساخته شود و با چه رویکردی به اهدافی که پروژه می خواهد برسد، تعریف شود . بعد از این تحلیل ها و آنالیز ها ما به یک سوالی در پروژه میرسیم که این پروژه باید چه چیزی را حل کند، موضوعی که بتواند پاسخگوی تمامی مسائلی که از لحاظ تحلیلی نسبت به پروژه وجود دارد باشد.یعنی بهترین پاسخگوی سوالی باشد که به نسبت موقعیت و شرایط آن پروژه مطرح میشود .
این پاسخ معمولاً از طریق دایاگرم های کالبدی و دایاگرم هایی که نسبت به پروژه بوجود می آوریم حاصل میشود.ما نهایتاً به یک راه کار میرسیم و بعد آن ،راه کار را از طریق انتخاب تکنیک طراحی یا از لحاظ تکنیک معماری ای که انتخاب می کنیم برای گسترش پروژه پیش میبریم که با چه روش معماری میتوانیم این راهکار را شکل بدهیم و نهایتاً با چه سیاست گذاری میتوانیم این پروژه را ایجاد کنیم . هدف کلی تر برای تیم ما، رسیدن به راهکارهاییست که بتوان برای انسان ها نقش موثری را از لحاظ زندگی ، کیفیت کار، از لحاظ کیفیت شهری، از لحاظ تجربه ای که انسان ها از فضا میخواهند داشته باشند، از طریق آن ایجاد نمود.ودر نهایت به این که چقدر نقش ما در هر پروژه میتواند پررنگ باشه یا نه فکر میکنیم .
اصولاً کار معماری دفترما یک کار تیمی است. بخصوص افرادی که در زمینه گسترش ایده ها فعالیت میکنند نقش بسزایی در دفتر ایفا مینمایند که بدون کمک آن تیم ،پروژه نمی تواند چه در مرحله ی فاز یک و چه در مرحله ی فاز 2 و چه در مرحله ی اجرا بوجود بیاید. یعنی ما در هر کدام از این فاز ها تیم های علاقمند ی را داریم که نسبت به آن مرحله فعالیت میکنند و درشکل گیری آن پروژه نقش خود را ایفا می کنند و من هم به عنوان کسی که یکی از اعضا ی این تیم هستم در هر مقطعی پیشنهاداتم را در هر فاز ارائه میدهم و سعی می کنم کلیت پروژه را از لحاظ ایده تا اجرا همواره روی خط تعادلی که باید طی کند، حفظ کنم تا آن پروژه از اصالتی یک پارچه بهره مند شود. من فکر می کنم که در هر مقطعی ما باید خیلی مراقب پروژه باشیم تاتعادل پروژه همواره حفظ شود.
من از سوال هایی که در ابتدا برای پروژه ایجاد میشود و تعریف ایده پروژه و تعریف هایی که از تکنیک طراحی مطرح میشود تا مرحله ای که می خواهیم آن ها را به واقعیت تبدیل کنیم و جزئیات را تعریف نماییم ،به عنوان ناظر ،این روند را به اصالت طرح نزدیک و حفظ مینمایم.
2. کاترین اسپریدونف(حرکت سیال)
ما به‌طور کل در شرکت دو سیستم داریم که به‌موازات هم و در کمک به یکدیگر قرار می‌گیرند. یک سیستم پروژه‌هایی است که کارفرما دارند و سیستم بعدی پروژه‌هایی است که کارفرما ندارد بدین معنی که پروژه ازنظر من یعنی سؤال و عملکرد آن میتواند یک بهانه باشد.
سینما، مسجد، آمفی‌تئاتر بهانه‌هایی است که در آنها می‌توان سؤال اصلی را پیدا نمود و جستجو کرد اما خود این سؤال در ابتدا از پروژه و کارفرما شروع نمی‌شود بلکه در این بخشی که کارفرما ندارد شروع میشود.
ما در شرکت زمان‌هایی را به مطالعات موضوعاتی که شاید در ظاهر ارتباطی با معماری ندارد اختصاص می‌دهیم، مبحثی وجود دارد که بیان می‌کند: معماری همه‌چیز است اما همه‌چیز معماری نیست.
به همین دلیل است که تعجب می‌کنم هنگامی‌که راجع به روانشناسی صحبت میشود، آن را از معماری جدا نموده و برخی معماری را تنها فرم می‌بینند.
درصورتی‌که این فرم تنها یک قله کوه یخی است که ارتفاع خیلی زیادی از آن پنهان است و شامل همه مسائلی که به انسان مرتبط است میشود.
به بیانی دیگر چگونه میشود پروژه‌ای را طراحی کرده و به تأثیر فیزیولوژیکی آن طرح بر روی انسان توجه نکنیم؟ این موضوع غیرقابل امکان است و خیلی هم‌زمان بر.
به همین دلیل است که ما باید در بخش غیر کارفرمایی خود، این مطالب را به‌صورت آماده داشته باشیم که بعدها در پروژه بتوانیم از آنها استفاده کنیم تا پروژه را قوی‌تر جلو بریم.
میشود به‌نوعی آن را آزمایشگاه نامید. زیرا ارتباط مسائل ظاهراً بی‌ربط را با معماری پیدا میکنیم. به‌طور مثال استفاده بیش‌ازحد بتن باعث بیماری فشارخون میشود که کاملاً مباحث علمی آن‌هم ثابت‌شده است.
حال اگر من در پروژه‌ای مانند مسجد این استفاده را بالا ببرم، در کنار آن حتماً باید از مصالحی همچون چوب استفاده کنم که این فضا را متعادل سازد پس قفسه‌ها و جاکفشی‌ها و غیره را از چوب استفاده می‌کنم که این انرژی را متعادل کند. پس طراحی کردن به دل خواستن و دوست داشتن نیست بحثی فراتر از این موضوعات است.
رضا دانشمیر ( حرکت سیال)
ما در طی این سالها یک نوع تفکر معماری را به وجود آوردیم و این تفکر را به تمام ارکان دفتر توسعه دادیم. پروژه ما همیشه بدین صورت نیست که از صفر شروع کنیم یعنی در عین اینکه مسائلی را می‌بایست ریشه‌یابی کنیم، تفکر معماری را هم دنبال میکنیم.
در هر پروژه‌ای که انجام میشود در ابتدا موضوع پروژه این میشود که موقعیت جدید این سایت را چگونه می‌توان با آن تکنیک‌ها و تفکر معماری خود پیوند بزنیم.
ما خیلی باهم در این زمینه فکر میکنیم و مشورت میکنیم و اسکیس اولیه می‌زنیم و درک این که این پروژه در این شرایط چه چیزی را بیان می‌کند نکاتی را استخراج میکنیم و از آن دیاگرام‌های اولیه را طراحی میکنیم.
سپس دیاگرام‌ها را با سایر افراد گروه در میان می‌گذاریم و آنها را به‌صورت قالب‌های سه بعدی و سازمان‌دهی فضایی و در نهایت قالب‌های تحلیل سایت و المان‌های مؤثر در پروژه درمی‌آوریم، موانع و پتانسیل‌های آن را پیدا نموده و توسعه می‌دهیم تا به ثمر برسد.
در ادامه واحد تحقیق و توسعه کلوپ معماران و سازندگان به معرفی و جراحی دفاتر معماری سایر معماران معاصر میپردازد.
واحد تحقیق و توسعه کلوپ معماران و سازندگان
نویسنده : جلال حسن خانی
چکیده کتاب بیست گفتار با بیست معمار
بیشتر بخوانید :
